حکیم بن طفیل طایی
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | حکیم بن طفیل طایی سنبِسی |
| محل زندگی | کوفه |
| نسب/قبیله | قبیله طی |
| خویشاوندان سرشناس | عدی بن حاتم طایی |
| درگذشت | (۶۶ق) کوفه |
| نحوه درگذشت | پس از قیام مختار به دست عبدالله بن کامل و یارانش تیرباران شد. |
| نقش در واقعه کربلا | |
| اقدامات | پرتاب تیر به سوی امام حسین(ع) • تاختن اسب بر بدن امام حسین(ع) • قطع دست حضرت عباس (ع) • به شهادت رساندن عباس بن علی(ع) |
| نقش‌های برجسته | از سپاهیان عمر بن سعد |
حَکیم بن طُفَیل طایی سنبِسی (۶۶ق)، از سپاهیان عمر بن سعد و از قاتلان حضرت عباس(ع) در واقعه کربلا بود. او در روز عاشورا تیری به سمت امام حسین(ع) پرتاب کرد و از کسانی بود که با اسب بر بدن آن حضرت تاختند. او پس از قیام مختار توسط سپاهیان مختار دستگیر و توسط عبدالله بن کامل و یارانش کشته شد.
نسب و زندگی
حکیم بن طفیل از قبیله طی و هم طایفه عدی بن حاتم طایی بود. از این‌رو هنگامی که یاران مختار او را دستگیر کردند، از عدی خواسته شد تا او را نزد مختار شفاعت کند.
از تاریخ ولادت و زندگانی او اطلاعی در دست نیست. وی در ۶۶ق در قیام مختار کشته شد.
واقعه عاشورا
حکیم بن طفیل، روز عاشورا در سپاه عمر بن سعد بود. او در راه بازگشت عباس بن علی(ع) از شریعه فرات در پشت نخل‌ها به کمین نشست و دست چپ او را قطع کرد. پس از شهادت حضرت عباس(ع) نیز سلاح و لباس‌های او را به غارت برد.
شیخ طوسی و علامه حلی حکیم بن طفیل را قاتل عباس بن علی(ع) معرفی کرده‌اند. در زیارت ناحیه مقدسه، او و یزید بن رقاد به عنوان قاتلان حضرت عباس(ع) لعن شده‌اند.
او روز عاشورا، تیری به سوی امام حسین(ع) نیز پرتاب کرد. حکیم مدعی بود تیرش به بدن امام اصابت نکرده فقط به لباس آن حضرت خورده است.
حکیم بن طفیل یکی از ده سواری بود که در عصر عاشورا، به دستور ابن سعد، با اسب بر بدن امام حسین(ع) تاختند و استخوان‌های سینه و پشت آن حضرت را در هم شکستند. او و دیگر کسانی که با اسب بر بدن امام تاخته بودند، پس از واقعه کربلا نزد ابن زیاد رفتند و جایزه ناچیزی دریافت کردند. از ابوعمرو زاهد نقل شده است که این ده نفر همه زنازاده بوده‌اند.
مرگ
در سال ۶۶ قمری به دستور مختار، عبدالله بن کامل و یارانش، حکیم بن طفیل را به اسارت گرفتند. خانواده‌اش از عدی بن حاتم خواستند تا او را نزد مختار شفاعت کند. عدی نزد مختار برای حکیم شفاعت کرد و مختار نیز پذیرفت، ولی پیش از آن، ابن کامل و همراهانش از بیم اینکه مختار شفاعتش را قبول کند، حکیم بن طفیل را به جرم تیری که به امام حسین(ع) زده بود، هدف تیرهای خود قرار دادند.
پانویس
- ↑ بلاذری، انساب‌الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۴۰۷.
- ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۶، ص۶۳.
- ↑ ابن شهر آشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۰۸.
- ↑ بلاذری، انساب‌الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۰۱.
- ↑ طوسی، رجال، ۱۴۱۵ق، ص۱۰۲.
- ↑ علامه حلی، رجال، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۸.
- ↑ ابن مشهدی، المزار، ۱۴۱۹ق، ص۴۸۷.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۴۰۷؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۶، ص۶۳.
- ↑ ابن شهر آشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۱۱.
- ↑ مقرم، مقتل الحسین، ۱۴۲۶ق، ص۳۱۷؛ ابن نما، مثیرالاحزان، ۱۴۰۶ق، ص۷۸؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۲۱ق، ج۴۵، ص۵۹-۶۰؛ سید بن طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۳۵؛ قمی، نفس المهموم، ۱۴۲۱ق، ص۳۴۷.
- ↑ سید بن طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۳۶؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۲۱ق، ج۴۵، ص۶۰؛ قمی، نفس المهموم، ۱۴۲۱ق، ص۳۴۸.
- ↑ ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۴۲.
منابع
- ابن اثیر، علی بن ابی کرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
- ابن شهرآشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب(ع)، قم، انتشارات علامه، ۱۳۷۹ق.
- ابن نما حلی، مثیرالأحزان، قم، انتشارات مدرسه امام مهدی(عج)، ۱۴۰۶ق.
- ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۱۹ق.
- بلاذری، احمد بن یحیی، کتاب جمل من انساب‌الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
- سید بن طاووس، علی بن موسی، اللهوف علی قتلی الطفوف، تهران، جهان، ۱۳۴۸ش.
- علامه حلی، رجال، قم، دار الذخائر، ۱۴۱۱ق.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمدأبوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
- طوسی، رجال الشیخ الطوسی، انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، ۱۴۱۵ق.
- قمی، شیخ عباس، نفس المهموم، نجف، المکتبة الحیدریة، ۱۴۲۱ق.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، تهران، اسلامیة، ۱۳۶۳ش.
- مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین علیه‌السلام، بیروت، مؤسسة الخرسان للمطبوعات، ۱۴۲۶ق/۲۰۰۷م.